Piano concerto số 20 giọng Rê thứ (D Minor) của Wolfgang Amadeus Mozart (27/1/1756 - 5/12/1791)

Piano concerto số 20 giọng Rê thứ (D Minor) - (K.466) – một trong 2 bản piano concerto duy nhất Mozart viết ở giọng thứ - được hoàn thành và trình diễn lần đầu vào ngày 10 tháng 2 năm 1785 tại Viena Casino do chính Mozart độc tấu. Khi ấy Mozart đang trong thời kỳ đỉnh cao, nổi tiếng với tư cách vừa là nhà soạn nhạc vừa là nghệ sĩ biểu diễn.

Giọng Rê thứ ít khi xuất hiện trong các tác phẩm của Mozart, nhưng lại vô cùng quan trọng. Về sau ông dùng giọng này cho cảnh đày Don Giovanni xuống địa ngục trong vở opera cùng tên và cho cả bản Requiem sầu thảm.

Chương một,  còn gọi là “ Allegro” thoáng hiện lên những nét nhạc u uẩn đầy kịch tích mà về sau Mozart thường sử dụng cho những tác phẩm cuối đời của mình, đoạn khởi đầu được áp dụng kỹ thuật đảo phách ắt hẳn đã khiến khán giả thời đó phải ngỡ ngàng. Phần trình diễn của dàn nhạc và piano kết hợp những nét nhạc kỳ bí với sự bùng nổ mãnh liệt, theo đó thể hiện phần lớn những chất liệu giai điệu được sử dụng cho toàn bộ chương nhạc.

Chương hai - viết ở giọng Si giáng trưởng (B Flat Major), còn gọi là “Romanza” - một trong những khúc nhạc dịu êm và nên thơ nhất của Mozart, giữa chừng ngắt đoạn bởi khúc nhạc dữ dội ở giọng thứ.

Chương cuối là khúc rondo, còn gọi là “ Allegro assai” bão táp một lần nữa trở lại, tuy vậy cũng đượm vẻ nên thơ hơn so với chương một. Những hiệu ứng được sử dụng xen kẽ giúp giảm bớt sự gay gắt của chủ đề chính vốn quá bốc lửa và góc cạnh, Sau đoạn cadenza (một đoạn độc tấu hào nhoáng ở cuối phần trình diễn - thuật ngữ tiếng Ý trong âm nhạc) , tác phẩm lên tới cao trào và kết thúc ở giọng Rê trưởng.

Mozart có khả năng thể hiện sự vĩ đại của mình qua mọi tác phẩm ông viết, dù là giao hưởng, opera, mass hay piano sonata. Và chẳng hề sai nhận định rằng, toàn bộ 27 piano concerto của ông là những tác phẩm được hưởng trọn vẹn sự thiên tài ấy.

NET(edited)

Nữ nghệ sĩ dương cầm người Argentina - Martha Argerich  trình bày phần piano cùng dàn nhạc  di Padova e del Veneto - dàn nhạc nổi tiếng của Ý, thành lập năm 1966 do Alexandre Rabinovitch làm nhạc trưởng.   
Martha Argerich sinh ngày 5/6/1941 tại Buenos  Aires, Argentina, đã sớm phát triển niềm say mê đặc biệt với âm nhạc khi chỉ mới 2 tuổi rưỡi. Khi lên 8 tuổi, Argerich xuất hiện lần đầu trước khán giả Buenos Aires với piano concerto số 20 giọng Rê thứ, K. 466 của Wolfgang Amadeus Mozart và piano concerto số 1 giọng Đô trưởng, Op. 15 của Ludwig van Beethoven. 
Bà cũng là người tham gia làm giám khảo cho cuộc thi piano quốc tế lần thứ 10 mang tên Chopin tháng 10 năm 1980 tại Vacsava, Ba lan, mà  Đặng Thái Sơn của Việt nam đã giành chiến thắng. 

Nghe phần II- Romanza trên nhạc của tui