Танец на барабане (Điệu nhảy trên trống)

Раймонд Паулс ( tên đầy đủ là Ojar Raimonds Pauls -1936) – là nhà soạn nhạc Liên Xô và Latvia, đạo diễn, nghệ sĩ dương cầm và chính trị gia, Nghệ sĩ nhân dân Liên Xô (1985), Tiến sĩ danh dự của Học viện khoa học Latvia. Khán giả Việt nam hầu như ai cũng biết giai điệu bài hát “Triệu bông hồng đỏ thắm” (Миллион алых роз), “Đồng hồ cổ” (Старинные часы) của ông.…Bài hát  “Điệu nhảy trên trống” (Танец на барабане) Raimonds Pauls phổ theo thơ của  Андре́й Андре́евич Вознесе́нский ( Andrei Voznesensky , 1933-2010), nhà thơ người Nga được nhiều người biết đến nhất trong những năm 60, do nam ca sĩ  người Ucraina Никола́й Васи́льевич Гнатю́к (Nicholas Vasilievish Hnatiuk, 1952) trình bày cũng rất ấn tượng.  

 Музыка: Раймонд Паулс ;  Слова: Анри Волохонский

Барабан был плох, барабанщик - Бог,

Ну а ты была вся лучу под стать:

Так легка, что могла

Ты на барабане танцевать.

Когда пляшешь ты, всюду звон такой,

Под тобой поёт барабан большой:

Барабань, барабань,

Только каблучком его ты не порань!

Ты, судьба, барабань на всю планету!

Каблучков твоих приметы должен слышать целый свет.

Ты, судьба, хоть ты далеко отсюда,

Но со мной осталось чудо, словно аккомпанемент.

Когда ты уйдёшь, барабанит дождь,

Барабанит грусть, и погода - дрянь.

Барабань, барабань,

Ты куда ушла в такую рань?
А когда концерт, барабанщик - Бог,

Вспоминает он пару звонких ног,

Барабань, барабань,

Даже если сердце пополам.

Ты, судьба, барабань на всю планету!

Каблучков твоих приметы должен слышать целый свет.

Ты, судьба, хоть ты далеко отсюда,

Но со мной осталось чудо, словно аккомпанемент.

Ты, судьба, барабань на всю планету!

Каблучков твоих приметы должен слышать целый свет.

Ты, судьба, хоть ты далеко отсюда,

Но со мной осталось чудо, словно аккомпанемент.

Lời việt

Bản nhạc vui hôm nay đang vang lên rộn ràng,

Người gõ trống mê say với đôi tay nhịp nhàng.
Đang lướt nhanh, đang lướt nhanh,
Đang lướt nhanh, lướt nhanh tựa múa trên đàn.
Đàn của ai chơi vơi nghe đắm say lòng người,
Nhìn cô gái vui tươi hé trên môi nụ cười.
Vang trống lên! Vang trống lên!
Cho lứa đôi chúng ta hạnh phúc lâu bền.
Ôi tình yêu!
Tình yêu bay khắp nơi trên thế gian,
Tình yêu trong cặo mắt đang mơ màng,
Tình yêu như biển sóng dâng tràn.
Lai lai lai!
Lai lai.....
Lai lai .....
Lai lai .....
Bản nhạc vui hôm nay đang vang lên rộn ràng,
Người gõ trống mê say với đôi tay nhịp nhàng.
Đang lướt nhanh, đang lướt nhanh,
Đang lướt nhanh, lướt nhanh tựa múa trên đàn.
Đàn của ai chơi vơi nghe đắm say lòng người,
Nhìn cô gái vui tươi hé trên môi nụ cười.
Vang trống lên! Vang trống lên!
Cho lứa đôi chúng ta hạnh phúc lâu bền.
Ôi tình yêu!
Dù cho em đã đi xa nơi này,
Thì trong tôi còn nhớ mãi những ngày
Kề bên nhau cuộc sống sum vầy.

Lai lai lai!

Lai lai.....
Lai lai .....
Lai lai .....

Piano concerto số 1 cung Si giáng thứ (B Flat-Minor) của Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840 -1893)

Pyotr Ilyich Tchaikovsky ( Пётр Ильич Чайкoвский;  1840 -1893) là nhà soạn nhạc người Nga thời kỳ âm nhạc lãng mạn.  Các tác  phẩm của ông đậm chất Nga theo một lối rất riêng biệt như ngân vang, sâu lắng,  hòa hợp và giai điệu được phản ánh qua điệu nhạc.

Bản concerto số 1 cho Piano và dàn nhạc cung Si giáng thứ (B Flat-Minor), Op. 23 được  P. I.Tchaikovsky sáng tác vào 1875  và được chơi lần đầu tại Boston, USA.

Trong concerto số 1 này, Tchaikovsky  sử dụng motif 4 nốt nhạc trong phần mở đầu. Nhưng motif được chơi bởi bộ đồng, không phải bộ dây và các nốt nhạc theo chiều hướng đi xuống. Vào khoảng giây thứ 07 Hợp âm - chord được toàn thể dàn nhạc (Orchestra) chơi, tiếp theo cũng hợp âm đó sẽ được piano chơi. Ngay sau đó khoảng giây thứ 15 tiếng Violins ngọt ngào vang lên. Tchaikovsky cũng cho chúng ta sự khác nhau giữa Motive và Melody như thế nào: Motive thì ngắn còn Melody thì dài. Khi Violins chơi Melody, chúng ta sẽ nghe thấy piano với hợp âm giống như là đang chống lại melody do violins chơi vậy. Tiếp theo khoảng giây thứ 56, ta sẽ nghe thấy piano  nhưng với mục đích là tô điểm thêm cho giai điệu của Violins, trong lúc đó bộ giây-strings sẽ đệm hợp âm theo kiểu pizzicato-bật giây. Rồi ta sẽ thấy dàn nhạc ngừng chơi vào khoảng 1 phút 22 giây, chỉ còn solo piano. Sau đó khoảng 2 phút 10 giây, dàn nhạc quay lại với pizzicato như nói ở trên.

Dưới đây là  trình bày phần piano của Harvey Lavan Cliburn (1934 - 2013) cùng dàn nhạc giao hưởng RCA của Mỹ, thành lập vào năm 1940 cùng nhạc trưởng người Hà lan  Kirill Kondrashin (1914-1981).

Harvey Lavan Cliburn là một nghệ sỹ piano người Mỹ có tài năng thiên bẩm, đã đạt giải nhất trong cuộc thi piano quốc tế mang tên Tchaikovxki tại Moscva năm 1958, khi ông mới 23 tuổi, ông được người dân nước nga vô cùng yêu mến. Tuy nhiên, do thành công quá sớm cùng với thiếu sự tìm tòi, phát huy thế mạnh của mình, nên Harvey Cliburn không duy trì phong độ. Tuy vậy, 2 tác phẩm đỉnh cao của ông là Piano concerto sổ 1 của Tchaikovxki và piano concerto số 3 của Rachmaninov đã là một dấu ấn không thể phai nhòa trong lòng khán giả. 

Và đây là phần trình bày của Stanislav Ioudenitch (1971) người Uzbekistán, người đã dành huy chương vàng trong kỳ thi piano quốc tế lần thứ 11 mang tên  Van Cliburn năm 2001

Piano Sonata (Pathetique) No. 8 in C minor (Đô thứ), Op. 13 của ludwig van Beethoven (1770-1827)

Piano Sonata số 8 cung Đô thứ, Op. 13 , thường được gọi là Sonata Pathetique (Bi tráng), được ludwig van Beethoven viết trong năm 1798 khi các nhà soạn nhạc đã 27 tuổi, và được xuất bản năm 1799 . Beethoven dành riêng bản này cho  Hoàng tử Karl von Lichnowsky (còn được gọi là Carl Alois, Fürst von Lichnowsky-Woschütz ) ( 1761- 1814),  là một trong những nhà quí tộc bảo trợ quan trọng nhất của Beethoven. Năm 1800, Lichnowsky cho Beethoven trợ cấp hàng năm là 600 florins, cho đến năm 1806, khi một cuộc tranh cãi dữ dội nổ ra giữa hai người làm tình bạn của họ chấm dứt.

Bản Sonat gồm 3 chương

Chương 1:  Grave – Allegro di molto e con Brio (Nghiêm trang – nhanh, hăng hái nồng nhiệt)

Chương  II:  Adagio Cantabile (thong thả,  trong một điệu khuyến khích mọi người hát)

Chương III:  Rondo : Allegro (nhanh, vui tươi, sống động )

"Con là dòng sông xanh tắm mát bãi bờ"...

(Theo hồi ức của một bà giáo dạy nhạc về nghệ sĩ Tân Nhân)

   Sáng sáng, thường sau khi chơi vài bản nhạc trên đàn organ (thay cho đàn piano đã phải bán hồi khủng hoảng "giá-lương-tiền"), mẹ tôi lại lọ mọ tìm kính để đọc sách, báo...Hôm đó gần trưa, khi về tới nhà, tôi thấy mẹ tôi vẫn còn đang đọc say sưa một cuốn sách...Đến khi bà tháo kính ra, đôi mắt ngơ ngác buồn ngấn nước, cầm sách lên tôi mới biết đó là cuốn "Tân Nhân & Xa khơi" do Châu La Việt mới gửi tặng.(Nhật ký và Thơ-Nxb Lao động, 2013)."Mẹ có quen biết bà Tân Nhân à?". Lính tính mách bảo điều gì đó, tôi dè dặt hỏi. Mẹ tôi lặng lẽ gật đầu. Tôi hào hứng gạn hỏi. Mẹ tôi như nhìn vào một nơi rất xa. Lúc sau, bà mới chậm rãi kể lại.Và đó là những điều mà lần đầu tiên tôi mới được nghe từ mẹ tôi, giúp tôi lý giải được phần nào cái bí ẩn đeo đẳng tôi suốt mấy chục năm ròng về sức cuốn hút của một giọng hát từng làm rung động đến mê mẩn bao thế hệ người Việt...

Не сыпь мне соль на рану (Đừng xát muối lên vết thương lòng anh)

Муз. Вячеслав Добрынин; Слова: Симо́н Абрамович Осиашви́ли

Вячеслав Добрынин (Viacheslav Dobrynin), nhạc sĩ người Nga có giọng hát truyền cảm mà tôi rất yêu thích, tác giả bài hát “ Ягода малина” ( Trái Mâm xôi) , Синий туман (Sương mù xanh),  Hа теплоходе музыка играет (tiếng nhạc trên tàu thủy)... Ông sinh ngày 25/1/1946 tại Moscva, ông có khả năng sáng tác và tự trình bày tác phẩm của mình rất độc đáo.

Bài hát «Не сыпь мне соль на рану» (Đừng xát muối lên vết thương lòng anh) ông sáng tác trong năm 1988, phổ theo thơ của nhà thơ Симо́н Абрамович Осиашви́ли (S. Osiashvili - 1952) - một nhà thơ gốc Gruzia. Bài hát này ông tự trình diễn, và một thời là bài hát được nhiều người yêu thích…

Но почему меня не лечит время

Ведь столько дней прошло с той чёрной ночи

Когда, захлопнув дверь, ушла ты в темень

А рана заживать никак не хочет

Зачем звонить, когда почти уснули

Воспоминания о минувшей боли

Мы календарь с тобой перевернули

Так дай мне право жить своей судьбою

 Припев:

Не сыпь мне соль на рану не говори навзрыд

Не сыпь мне соль на рану она ещё болит

Не сыпь мне соль на рану не говори навзрыд

Не сыпь мне соль на рану она ещё болит

Когда-нибудь ещё раз позвонишь мне

И я, чтоб мы с тобою стали квиты

Тебе отвечу, знаешь, третий лишний

Быть может, полоснув по ране бритвой

Зачем звонить, когда почти уснули

Воспоминания о минувшей боли

Мы календарь с тобой перевернули

Так дай мне право жить своей судьбою

 Припев:

Не сыпь мне соль на рану не говори навзрыд

Не сыпь мне соль на рану она ещё болит

Не сыпь мне соль на рану не говори навзрыд

Не сыпь мне соль на рану она ещё болит

 Припев:

Не сыпь мне соль на рану не говори навзрыд

Не сыпь мне соль на рану она ещё болит

Не сыпь мне соль на рану не говори навзрыд

Не сыпь мне соль на рану она ещё болит.

Đừng xát muối lên vết thương lòng anh
Nhã Lan dịch

Sao thời gian không chữa khỏi vết thương trong lòng anh 
Đã bao ngày trôi qua kể từ đêm đen đó 
Em đóng cửa, ra đi trong màn đêm, bỏ anh ở lại 
và vết thương lòng anh dường như không muốn lành lại 
Sao em gọi điện  khi mọi người đã ngon giấc ngủ
Những ký ức đớn đau trong quá khứ 
Những buổi hẹn hò sắp đặt đã làm anh chán nản
Cứ  để anh tự quyết định số phận mình 

Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, đừng sụt sùi khóc nữa

Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, nó còn nhức nhối 
Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, đừng sụt sùi khóc nữa 
Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, nó còn nhức nhối 

Một lúc nào đó em lại gọi anh 
Anh sẽ trả lời em thế nào đây để tình cảm hàn gắn lại 
Khi anh chỉ là người thừa, kẻ thứ ba, em có hiểu, 
và vết thương lòng anh có thể  bị lưỡi dao cắt thêm sâu 

Sao em gọi điện khi mọi người đã ngon giấc ngủ 

Những ký ức đớn đau trong quá khứ 
Những buổi hẹn hò sắp đặt đã làm anh chán nản
Cứ để anh tự quyết định số phận mình

Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, đừng sụt sùi khóc nữa

Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, nó còn nhức nhối

Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, đừng sụt sùi khóc nữa
Đừng xát muối lên vết thương lòng anh, nó còn nhức nhối